İBB, Evrensel Mevlâna Âşıkları Vakfı ile birlikte İstanbul’da Mevlana’nın vefatının 747’inci senesi münasebetiyle Şeb’i arus töreni düzenlemişti. Mevlevi geleneğinde bulunmayan kadın-erkek bir arada sema gösterisi yapıldı. Besmele ve Aşr-ı şerifin Türkçe okunmasının yanı sıra girişteki naat kısmı Farsça aslından değil usule aykırı olarak Türkçe okundu. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun sosyal medya hesaplarından paylaştığı etkinliğe birçok kişi İmamoğlu Şeb-i arus töreninde türkçe ezan okuttu şeklinde büyük tepki gösterdi. Bu konuda ne söylemek istersiniz?
Eleştirilmesi Gereken Husus Kadın-Erkek Birlikte Sema Gösterisinin Yapılması Olabilir
Sizin gösterdiğiniz kısımda Şeb-i arus töreninde Türkçe Kur’an veya Türkçe ezan görmedim. Burada eleştirilmesi gereken husus kadın-erkek birlikte sema gösterisinin yapılmış olması olabilir. Bu ayin yıllardır daha doğrusu asırlardır Farsça olarak yapılıyor. Onun orijinalini muhafaza etmek daha doğrudur. Orijinali ile birlikte insanlar oradaki cümleleri anlasın deyip Türkçeleştirmekte bir zarar, bir mahsur yoktur. Kadın-erkek birlikte sema gösterisinin olması doğru değildir ama Türkçe tercümesi de söylenebilir. Bunda da bir haramlık söz konusu değildir.
Ezan Türkçeleştirilmiş mi? Ben öyle bir kısmı, gösterdiğiniz kısımda görmedim. Bu haliyle uzun bir törendir. Başka yerlerinde varsa onu bilmiyorum ama gördüğümüz kadarıyla öyle bir şey yok. Yanlış hatırlamıyorsam arkadaşların dinlettiği bir yerde ‘’Allah büyüktür, ondan başka ilah yoktur, hamd O’na’dır’’ gibi bir bölüm var. Herhalde orayı kastediyorlar. Türkçe ezan diyenler ‘Allah büyüktür; Allah-u Ekber’in’’ tercümesi, ‘’O’ndan başka ilah yoktur ‘’ ifadesini ezanın sonundaki “La ilahe illallah’’ ‘hamd O’nadır’ kısmı zannetmiş olabilirler. (Zaten ezanda orası yok) Aslında bu sadece bir ezan olarak değil, Allah’a Türkçe bir övgü, bir tesbih olarak söyleniyor. Buna ezan diyemeyiz. Allah büyüktür, Allah-u Ekber’in tercümesi olsa da ondan sonrakinde Eşhedü enle ilahe illallah’ın; Eşhedü enle Muhammeden Resulullah’ın tercümesi yok. Hayyalesselah hayyalel felah’ın tercümesi de yok. Bir tek Allah-u Ekber ile La İlahe İllallah’ın tercümesi konulmuştur. Ezan makamı ile bir okuma yok. Dolayısıyla Türkçe ezan okuttular deyip bağırıp çağırmanın bir gereği de yoktur.
Türkçe Ezan Görseydim Ben De Tepki Gösterirdim
Eğer Türkçe ezan görseydim; ben de tepki gösterirdim. Ben de tepki gösterirdim ama biz kim olursa olsun herkese karşı adaletli olmalıyız, İslam adalettir. Bunu yapanlar CHP’lilerdir. CHP’liler de zaten sabıkalıdırlar. Tarihte de zaten ezanı Türkçe okutanlar, camileri ahıra çevirenler bunlardı gibi birtakım şeyler söyleyerek iftira atmak doğru olmaz. Zamanında dediklerinizi yapanlar yanlış yapmışlardır. Camiyi ahıra çeviren de ezanı Türkçe okutan da Allah’a hesabını verecektir. Ama şimdi burada öyle bir durum yok.
Anladığım kadarıyla AKP bunu kullanıyor. Orada ‘Allah büyüktür’ dendiği için; “bunlar ezanı Türkçe okudular bakın! Bunlar aynı CHP zihniyeti’’ demek için sorulmuş olabilir. CHP aynı CHP olabilir; o ayrı bir şey ama burada bir ezan söz konusu ve ezanla ilgili bir şey yok. CHP’nin geçmişinde böyle bir şey olduğu için AKP bunu kullanıyor olabilir ve insanlarda bu hususta çok hassas. Acaba CHP yine aynı CHP mi? CHP iktidara gelse gerçekten yine böyle bir şey yapmaya kalkar mı? CHP bundan kurtulmak istiyorsa bunu alenen açıklamalıdır. Biz iktidara gelsek böyle şeyler yapmayacağız; söz veriyoruz demeliler. Aleni olarak konuşmalılar yoksa bu gibi şeyleri iktidar ve onunla beraber olanlar kullanacaktır.
Şayet Kur’an’dan bir ayetin mealini okursak bunda bir sorun yok zaten okumalıyız. Arapçasını da okuyalım mealini de okuyalım. Halkımız anlasın ama mealini makamlı bir şekilde Arapça okur gibi Arapçaya benzeterek makam vererek okumak doğru olmaz. Kur’an’ın ancak Arapçası makamlı okunabilir. Çünkü onun kendine has kuralları var. Tecvid dediğimiz kurallara göre okunuyor. Mealde öyle bir şey olamayacağına göre onunla aynı olması mümkün değildir. Aynı makamı vermeniz mümkün olmadığına göre dolayısıyla meali makamlı okumayacaksınız ki onun meal olduğu belli olacak.
Kur’an ile Meali Karıştırmayalım. Ezan da Kur’an da Çok Dikkatli Okunmalıdır
Kur’an-ı Kerim meal değildir; Kur’an ile meali karıştırmayalım. Arapçası Kur’an’dır meal birinin ondan anladığı, tercümesidir. Tamamen karşılaması mümkün değildir. Hiçbir tercüme yüzde yüz isabetli değildir ve Kur’an’daki mucizevi noktalar mealinde yoktur. Kur’an’ın fesahati, belagati kelimelerinin insicamı birbiriyle uyum halindedir. Kelimelerdeki harflerin uyumu gibi bir takım mucizevi yönleri mealinde ortaya çıkmaz. Bir kelime birçok manaya gelebilmektedir. Arapçası ile okunduğu zaman birçok ihtimal ortaya çıkmaktadır ve mana genişlemektedir. Mealde bu mümkün değildir. O yüzden meal başkadır; Kur’an başkadır. Meali okuyalım. Ana hatlarıyla Kur’an-ı Kerim’i anlamamız için meal okumalıyız ama meali makamlı bir şekilde okursanız Kur’an’ın yerine koymaya çalıştığınızdan şüphe edilir. Arapçası okunsun, ondan sonra işte bu okuduğumuz ayetlerin manası budur, deyip makamsız bir şekilde mealini okuyalım. Ama siz bunun Arapçasını okumayıp yalnız mealini okursanız ve onu da makamlı okursanız işte o zaman insanlar sizden şüphe eder. Acaba siz Arapça düşmanlığı yapıp hatta Kur’an-ı Kerim’i Türkçeleştirmek istiyorsunuz da o yüzden mi zamanında ezanı Türkçeleştirenler gibi sizde Kur’an-ı Kerim’i mi Türkçeleştirmek istiyorsunuz? Gibi bir takım soru işaretleri oluşmaya başlar.
O yüzden ezan da Kur’an-ı Kerim de çok dikkatli bir şekilde okunmalıdır. Kur’an-ı Kerim Arapçası ile okunmalı ardından meali okunabilir. Ezanın ise Türkçesine hiç gerek yoktur çünkü zaten toplum Müslümandır ve ‘Allah-u Ekber’ in ne olduğunu herkes bilmektedir. Bu hususta başka şeyler yapmaya kalkışmak yanlış anlamalara yol açar. Bunları yine eski CHP; bunlar yine ezanı Türkçeleştirecek demek ki gibi korkulara yol açar. Bunlara dikkat etmeleri icap eder. Ama orada bir ezan söz konusu değil sadece ‘Allah-u Ekber’ ile ‘la ilahe illallah’ ı almışlar. Buna ezan diyemeyiz ama bu hususta Müslümanların hassas olduğunu unutmasınlar.
İmamoğlu Şeb-i Arus Töreninde Türkçe Ezan Okuttu İddiası Yapılan Açıklamanın Videosunu İzlemek İçin;
Gündeme İslami Bakış Programını İzlemek İçin Buraya Tıklayınız.
Alparslan Kuytul Hocaefendi’nin güncel, siyasi, fıkhi, ilmi sorular hakkında vermiş olduğu cevaplara alparslankuytul.com resmi web sitesinden ulaşabilirsiniz…