Kiliselerin camiye çevrilmesi caiz midir? Kuran-ı Kerim’de bunun hükmü nedir? Hac suresi 40. ayeti nasıl anlamalıyız? Hac 40. ayete dayanarak “Kiliseler camiye çevrilemez.” diyenlere nasıl cevap vermeliyiz? Ayasofya’nın camiye çevrilmesi İslama uygun mudur?
Bu çok iddialı bir sözdür. Bunu söyleyenin fıkıhtan ve tefsirden anlamadığı meydandadır. Hiçbir fıkıhçı ve hiçbir tefsirci böyle bir söz etmez. Bu uzman konuşması değildir. Sathi bir bakış ile; bir aydın konuşması, İslami ilimlere hâkim bir insan konuşması olmadığı meydandadır. Hac suresi 40. Ayette; “eğer Allah-u Teâlâ insanların bir kısmını bir kısmıyla def etmeseydi yani onları engellemeseydi, içinde Allah’ın adının çokça anıldığı manastırlar, kiliseler, havralar ve mescitler yıkılır giderdi” buyurulmaktadır. Burada “Allah Müslümanların eliyle bu ibadethaneleri de muhafaza etmektedir” deniliyor. Yani Allah insanların bir kısmıyla bir kısmını def ediyor, onları engelliyor ve buraların ayakta kalmasını sağlıyor.
Ayasofya Yıkılmamıştır, Ayaktadır
Müslümanlar girdikleri yerlerde ibadethaneleri yıkmazlar, onları ayakta tutarlar. Buna dayanarak “Ayasofya’nın camiye çevrilmesi haramdır” denilemez. Ayette men edilen şey; o ibadethanelerin yıkılmasıdır. Ayasofya yıkılmamıştır, ayaktadır. Dolayısıyla ayetin kapsamına girmez. Ayetin reddettiği, bu ibadethanelerin yıkılmasıdır. Bir devlet bir başka devleti ele geçirdiğinde, bir ordu bir başka orduyu mağlup ettiğinde; gidip de orayı tarumar etmesini, ibadethaneleri yıkmasını Kur’an-ı Kerim men ediyor. Burada men edilen şey; o ibadethanelerin yıkılmasıdır. Halbuki İstanbul’u fetheden atalarımız Ayasofya’yı yıkmadı, kiliseleri yıkmadı. Sadece onların içerisinden sembolik bir önemi olan tüm dünyanın bildiği Ayasofya’yı camiye çevirdiler.
Bu şu demek; burası kılıçla fethedildi, anlaşma yoluyla değil. Kılıçla fethedildiğinden dolayı her şehirde bir tane kilisenin camiye çevrilmesini doğru gördüler. Elbette o zamanda da birçok âlimler vardı ve fetvayı vermişlerdi. Bu o kilisenin yıkılması demek değildir, tam tersine kilisede Allah’a şirk koşuluyordu, Hz. İsa’ya tapılıyordu, İsa’nın resmi önünde eğilip doğruluyorlardı, ona dua ediyorlardı, üç tanrıdan birisi olarak onu görüyorlardı. Kilisede şirk vardı ve orası mescide çevrilerek şirkten kurtarılmış oldu. Bunun ne alakası var Hac suresinin 40. Ayeti ile? Yani Hac suresi 40. ayete dayanarak “Kiliseler camiye çevrilemez” diyemeyiz. Ayetin kapsamında değildir. O ayrı bir içtihad konusudur. Sembolik olarak sadece bir tanesi camiye çevrilmiştir. Kılıçla fethedilen şehirlerde “Burası kılıçla alındı” manasını vermek için ulema bunu caiz görmüştür, bu bir içtihad konusudur.
İşin Ehli Olmayanların “Kiliseler Camiye Çevrilemez” Demesi Haddi Aşmaktır
Bu işin ehli olmayanın kalkıp da bugün “haramdır” demesi ilmen de haddini aşmaktır. Kendini fıkıhçı yerine koymaktır, fakih, müçtehid yerine koymaktır. Bu senin işin değil bir kere. Diğer taraftan da sanki birilerine kendini güzel göstermek için, şirin görünmek için böyle konuşuyorlar. Bu şekilde bir davranışı da konuşmayı da doğru görmüyorum.
Müslümanlar evvela kendilerini Allah’a ve Müslümanlara beğendirmelidir. İslam düşmanlarına ne yaparsan yap seni beğenmezler, boşuna yorulma. Kendini kandırma.
Alparslan Kuytul Hocaefendi’nin güncel, siyasi, fıkhi, ilmi sorular hakkında vermiş olduğu alparslankuytul.com resmi web sitesinden ulaşabilirsiniz…
Tefsir dersinin tamamını izlemek için tıklayınız;
ciddimisin peki bu ayet ne diyor bu ayete göre Ayasofya da namaz kılınmaz çünkü o mabedi hristiyanlar yaptı
(Allah’ın mescitlerini, ancak Allah’a ve ahiret gününe inanan, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve Allah’tan başkasından korkmayan kimseler imar eder. İşte onların doğru yolu bulanlardan olmaları umulur.)
Tevbe 18