TÜRKİYE GENELİ SONUÇLAR: EVET YÜZDE %51,41 HAYIR YÜZDE %48,59
Türkiye, ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ adıyla referanduma götürülen 18 maddelik anayasa değişikliğinde tercihini yaptı. Yurt genelinde 55.319.000 seçmen, oy vermek için 167.000 sandığa gitti. Türkiye genelinde sonuçlar yüzde olarak şu şekilde; Evet: 51,41 Hayır: 48,59
2017 Referandumu’na katılım oranı ise yüzde 85’i aştı.
Henüz seçim sonuçları açıklamadan önce bazı oy pusulalarının mühürsüz olduğu halde geçerli sayıldığı hakkında bir iddia seçim gündemini sarstı. Bu durumu YSK Başkanının da kabul etmesi tansiyonu yükseltirken seçime şaibe bulaştığı yorumları Türkiye ve hatta Dünya gündeminde konuşulmaya başlandı. Bu arada sosyal medyada seçim görevlisinin elindeki pusulaları toplu bir şekilde mühürlediği görülen videolar dolaşmaya başladı. Yaklaşık on bin sandıktan bu şekilde şikâyetlerin geldiğini bildiren CHP kanadı bu durumu yargıya taşıyacaklarını bildirdiler.
CHP’den YSK’ya ‘Mühürsüz Zarf’ Tepkisi
CHP referandumun iptal edilmesi için Yüksek Seçim Kurulu’na itiraz dilekçesini verdi. ‘Bu seçim meşruiyeti olmayan bir mühürsüz seçimdir’ diyen CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, mühürsüz zarfların geçerli sayılacağı açıklamasına tepki göstererek, ‘YSK’ya derhal bu hatadan dönmeyi ve en azından şu aşamadan itibaren yargı organı olarak anayasada tabir edilen, seçimlerin yargı güvencesi altında yapılacağı kanaatini yeniden tesis edecek adımlar atmasını bekliyoruz’ dedi.
YSK, CHP’nin İtiraz Başvurusunu Reddetti
Ret gerekçesinde; ‘Tam kanunsuzluk koşulları oluşmamıştır. Sandık kurulunun hatasıyla seçmenin oyu yok sayılamaz’ denildi.
Referandum sonuçlarıyla ilgili 21 Nisan’da Cuma Tefsiri sonrasında önemli açıklamalarda bulunan Muhterem Alparslan Kuytul Hocaefendi şunları söyledi:
“Biliyorsunuz ki biz ne ‘evet’çi ne de ‘hayır’cıyız ve referanduma da katılmış değiliz. Referandum sonuçları ile ilgili tarafsız biri olarak benim görüşlerim şu şekilde:
- Türkiye’de on binlerce sandıkta mühürsüz pusulalarla oy kullanıldığından dolayı ciddi bir şüphe var. Böyle bir referandum şaibeli olmaktan kurtulamaz ve yıllarca konuşulur. YSK Başkanı mühürsüz pusulaların kullanıldığını söyleyerek aslında 98. ve 101. Maddelerin ihlal edildiğini kabul etmiş oldu. 2010 yılında çıkan kanuna göre mühürsüz pusulalarla kullanılan oylar geçersizdir. Buna rağmen YSK başkanı “Karar verdik, bunları kabul etmeyi uygun gördük” dedi. YSK, kanuna uymak zorunda olan bir devlet kurumu olmasına rağmen böyle bir karar vermekle kanunu çiğnemiş oldu.
- Yurtdışında da 3 milyon kadar seçmenin yarısı oy kullandı. Oylar, oradaki görevlilerin vicdanına kalıyor. O yüzden yurtdışı oyları da çok güvensiz.
- Sandığın başında her partiden bir adam bulunamıyor. 55 milyon seçmen var, 165 bin civarında sandıkta oy kullanıldı. Her parti her sandıkta bir adam görevlendirse 165 bin adam olması gerekir. AKP’den başka diğer partilerin bu kadar adamı yok. CHP’nin bile sandıkta görevlendirdiği kişi sayısı 150 bin civarındaydı.
- Bu referandum insanların içine sinmemiştir. Başkanlık ya da Partili Cumhurbaşkanlığı sistemi sürekli sorgulanacaktır. İnternetteki görüntüler, yapılanlar, şahitlerin konuşmaları… ‘Evet’çilerin bile birçoğunun şüphe içerisinde olduğundan eminim.
- Avrupa’dan gelen gözlemciler (AGİT) için, Cumhurbaşkanı; “Biz onları dinlemeyiz de, görmeyiz de, duymayız da” şeklinde konuşsa bile sonuçta Avrupa’nın olumsuz bir rapor vermesi hükümeti kesinlikle zor duruma düşürür.
- Hiçbir hile olmasa bile sonuçların ucu ucuna olması bir problem. İki kişiden birinin hayır, diğerinin evet demesiyle toplum ikiye bölünmüş oldu. Anayasa maddesi meclisten geçerken üçte iki çoğunlukla kabul edilmesi gerekiyor. Neden referandumda yüzde 50.01 ile kabul ediliyor? Bu şekilde kabul olunan bir anayasada gerçekten uzlaşma olmuş sayılır mı? Kanaatimce, bu kavgaların olmaması için referandumda en az yüzde 60 kabul şartı getirilmesi gerekir.
- Cumhurbaşkanı “Atı alan Üsküdar’ı geçti” diyor ama atı alan Üsküdar’ı her zaman geçemeyebilir. Ayrıca bu atın üzerinde acaba kim var? Yakında hep birlikte görmeye başlayacağız.”
